بیماری فشار خون چیست؟

بیماری فشار خون بالا

بیماری فشار خون بالا یا پرفشاری خون یکی از بیماری های بسیار جدی حال حاضر دنیاست که خطر ابتلا به بیماری های قلبی،مغزی،کلیوی و بسیاری از بیماری های دیگر را افزایش میدهد.تحقیقات و پژوهش هایی که در رابطه با این بیماری توسط سازمان بهداشت جهانی و گروهی از محققان سراسر جهان صورت گرفته،نشان میدهد حدود 1میلیارد و 130 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به هیپرتانسیون هستند.

در سال 2015 از هر4 مرد یک نفر و از هر 5 زن یک نفر مبتلا به پرفشاری خون بودند.در کشور ما نیز تعداد مبتلایان به این بیماری روند صعودی داشته و طبق تحقیقات  صورت گرفته تعداد افرادی که پرفشاری خون دارند 2.5 تا 3 برابر شده،بطوریکه در حال حاضر حدود 10 میلیون ایرانی مبتلا به این بیماری هستند.با توجه به بدون علامت بودن این بیماری نیمی از مبتلایان از بیمار بودن خود آگاهی ندارند و با توجه به عوارض فراوان آن در صورت عدم تشخیص و درمان های به موقع میتواند بسیار خطرناک باشد.

بیماری فشار خون چیست؟

فشارخون در واقع نیرویی است که با گردش خون بر دیواره رگ ها وارد میشود در هیپرتانسیون  فشار وارده بر رگ ها افزایش می یابد و باعث میشود قلب برای حفظ روند گردش خون در رگ ها  فعالیت پمپاژ خون خود را بیشتر و شدیدتر کند که با گذر زمان باعث انواع بیماری های قلبی میشود.هنگام اندازه گیری همواره دو مقیاس برای مشخص شدن میزان آن وجود دارد:

1)فشارخون سیستولیک که فشار وارده بر شریان ها هنگام انقباض قلب را نمایش میدهد.

2)فشارخون دیاستولیک در واقع فشار وارده بر شریان ها هنگام استراحت قلب و آماده شدن برای انقباض بعدی است.

در یک فرد سالم  در حالت عادی فشارخون سیستولیک(حداکثر فشار خون) حدود 100تا 140 میلی متر جیوه و فشارخون دیاستولیک (حداقل فشار خون)حدود 60 تا 90 میلی متر جیوه میباشد به عبارت دیگر فشارخون سیستولیک باید بین 10 تا 14 و فشارخون دیاستولیک باید بین 6 تا 9 باشد. در افراد مبتلا به فشارخون این میزان بصورت برابر یا بالاتر از 13( سیستولیک) و8( دیاستولیک) است.

 

یکی از نکات قابل توجه در مورد این بیماری این است که اکثر افراد مبتلا به آن هیچ علائم و نشانه ای ندارند بنابراین شما ممکن است سال ها  بدون هیچ علائمی این بیماری را داشته باشید اما از آن بی خبر باشید.حتی بدون وجود هیچ گونه علامتی هیپرتانسیون همچنان باعث آسیب به رگ های خونی و قلب شما میشود.

انواع پرفشاری خون

به طور کلی بیماری فشار خون بالا به دو دسته تقسیم میشود:

1)فشار خون اولیه

این نوع از پرفشاری دلیل مشخصی ندارد اما عواملی چون استرس تغذیه ناسالم و عوامل ژنتیکی میتوانند در بروز این بیماری موثر باشند

2)فشار خون ثانویه

فشارخون بالایی است که در اثر بیماری دیگری چون بیماری های مزمن کلیوی،تومور ها،بیماری های غده فوق کلیه و حتی بارداری نیز ایجاد میشود و زمانیکه علت اصلی درمان شد،فشارخون معمولا به حالت طبیعی برمیگردد.

عوارض بیماری فشار خون بالا

هیپرتانسیون میتواند حتی مدت ها قبل از بروز علائم به بدن شما آسیب برساند و میتواند منجر به بیماری های زیر شود:

1)صدمه به عروق

عروق سالم انعطاف پذیر و محکم اند و سطح داخلی آن ها کاملا صاف است به طوری که خون داخل آن ها آزادانه جریان می یابد.هیپرتانسیون  به سلول های داخلی عروق آسیب میرساند و از خاصیت ارتجاعی آن ها میکاهد

2)نارسایی قلبی

با گذشت زمان فشار وارد شده بر قلب ناشی از فشارخون بالا باعث ضعف عضله قلب و نارسایی قلبی میشود.

3)آنوریسم شریانی

در فرد مبتلا به این بیماری با گذشت زمان فشارخون در حال حرکت از شریان آسیب دیده باعث ایجاد نوعی برآمدگی در شریان میشود که بعد ها میتواند پاره شود و باعث خونریزی داخلی و بسیاری از مشکلات دیگر شود.

4)بیماری های کلیوی

کلیه ها و سیستم گردش خون برای سلامتی کاملا به یکدیگر وابسته اند.کلیه ها به تصفیه مواد زائد و مایعات اضافی خون کمک میکنند و برای این کار از رگ های خونی بسیاری استفاده میکنند. هیپرتانسیون میتواند به رگ های خونی کوچک موجود در کلیه که مواد زائد موجود در خون را تصفیه میکنند  آسیب برساند این امر موجب تجمع مواد زائد میشود.این آسیب معمولا به آرامی و طی سالیان متمادی رخ میدهد اما وقتی کلیه ها آسیب دیدند معمولا بهبود نمی یابند و تنها  راه درمان دیالیز یا انجام پیوند کلیه است. گفته میشود بالا بودن فشارخون دومین علت اصلی نارسایی کلیه است.

علائم و نشانه های هیپرتانسیون

همانطور که در بالا اشاره شد بیماری فشار خون  به طور کلی یک بیماری خاموش است و بسیاری از افراد مبتلا  هیچگونه علامتی ندارند اما وجود برخی علائم میتواند هشدار دهنده باشد این علائم عبارتند از:سردرد،تنگی نفس،گرگرفتگی،سرگیجه و درد قفسه سینه که در صورت مشاهده این علائم بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص صحیح توسط پزشک صورت گیرد اما تنها راه مطمئن شدن از بالا بودن فشارخون سنجش میزان آن با دستگاه فشار سنج میباشد که در دو نوع جیوه ای(عقربه ای) و دیجیتالی قابل تهیه میباشند.

چگونه میتوانیم سطح فشارخون خود را پایین بیاوریم؟

اگر شما مبتلا به هیپرتانسیون باشید ممکن است نگران مصرف دائمی داروهای شیمیایی باشید اما نکته قابل توجه این است که سبک زندگی نقش مهمی در درمان این بیماری بالا دارد.اگر با یک سبک زندگی سالم فشار خون خود را کنترل کنید ممکن است نیاز به مصرف مداوم دارو در دوز های بالا نداشته باشید از جمله عوامل تاثیرگذار در این زمینه موارد ذکر شده در ذیل هستند:

ورزش و فعالیت بدنی منظم

ورزش یکی از بهترین کارهایی است که میتواند به کاهش فشارخون شما کمک کند.ورزش منظم به تقویت و کارایی قلب شما در پمپاژ خون کمک کرده و این باعث کاهش فشار وارد شده بر عروق میشود.فعالیت بدنی منظم حدود 30 دقیقه در روز  میتواند فشارخون بالا را نزدیک 50 تا 80 میلی متر جیوه کاهش دهد اما این روند نباید قطع شود زیرا اگر ورزش روزانه را متوقف کنید ممکن است دوباره میزان آن افزایش یابد.

تغذیه سالم

غذا های فرآوری شده کمتری بخورید.بیشتر نمک اضافی موجود در مواد غذایی در غذاهای فرآوری شده موجود در رستوران هاست.همچنین سعی کنید مصرف نمک خود را کاهش دهید و به هیچ عنوان به غذای خود در سر سفره نمک اضافه نکنید.

خواب کافی و باکیفیت

هنگام خواب فشارخون نیز همانند سایر عملکردهای بدن مانند ضربان قلب و میزان تنفس پایین می آید.اگر خواب کافی ندارید این امر میتواند تاثیر کاملا منفی روی بیماری شما بگذارد.کمبود خواب همچنین باعث افزایش استرس و اضطراب در شما میشود که این امر نیز خود باعث افزایش فشارخون شما میشود بنابراین داشتن خواب آرام و باکیفیت میتوانید تاثیر چشمگیری در کنترل میزان فشار شما داشته باشد.

عواملی که باعث ایجاد هیپرتانسیون میشوند

عوامل زیادی وجود دارند که باعث بیماری فشار خون بالا می شوند. از جمله:

1)اضافه وزن یا چاقی

هر چه وزن شما بالاتر باشد خون بیشتری برای تامین اکسیژن و مواد مغذی بافت های بدن خود نیاز دارید با افزایش حجم گردش خون در رگ های خونی،فشار وارده بر شریان ها نیز بیشتر میشود.

2)نمک(سدیم) بالا در رژیم غذایی

مصرف نمک در سراسر جهان بالاتر از حد استاندارد است در بیشتر موارد این امر به دلیل استفاده از غذا های آماده رستوران ها و فست فود هاست.مصرف مقدار زیاد سدیم در رژیم غذایی باعث میشود بدن مایعات را در خود حفظ کند و باعث افزایش فشارخون شود که با گذشت زمان خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی را نیز افزایش میدهد.

3)استرس زیاد

استرس و تنش های عصبی که در دنیای امروز شاهد افزایش آن در افراد هستیم باعث ایجاد بیماری فشار خون بالا در افراد میشود بنابراین باید به کنترل آن پرداخت.

4)استعمال دخانیات

کشیدن سیگار باعث افزایش فوری اما موقتی فشارخون و ضربان قلب میشود.در دراز مدت مواد شیمیایی موجود در توتون و تنباکو با آسیب رساندن به دیواره رگ های خونی باعث افزایش فشار خون میشوند.

5)کم تحرکی

افرادی که تحرک بدنی کمی دارند بطور معمول ضربان قلب بالایی دارند هر چه ضربان قلب بیشتر و شدیدتر باشد،قلب شما باید با هر انقباض سخت تر کار کند و نیروی وارد بر عروق بیشتر میشود بنابراین این افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

مواد غذایی مؤثر در بیماری کاهش هیپرتانسیون

محققان دریافته اند برخی مواد غذایی میتوانند فشارخون بالا را کاهش دهند برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

شکلات های تلخ

بررسی ها ثابت کرده است که شکلات تلخ باعث کاهش بیماری فشار خون میشود اما به شرطی که شکلات تلخ 60 تا 70 درصد باشد.طبق مطالعات انجام شده خوردن یک تا دو تکه شکلات تلخ در روز به کاهش فشارخون کمک به سزایی میکند.گفته میشود این خاصیت به دلیل وجود فلاونوئید موجود در شکلات است است .فلاونوئیدها به اتساع عروق خونی کمک زیادی میکند.

مواد غذایی غنی از پتاسیم

این منابع غذایی نقش مهمی در کنترل هیپرتانسیون دارند زیرا  اثرات سدیم را خنثی میکند و هر چه پتاسیم بیشتری مصرف کنید سدیم بیشتری از طریق ادرار دفع خواهید کرد.سبزیجات و میوه هایی مانند کلم بروکلی،کلم برگ،گوجه فرنگی، کاهو موز، پرتقال، کیوی و آووکادو منبع غنی پتاسیم میباشند.در بین مواد غذایی همچنین سیب زمینی،حبوبات،خشکبار و ماهی تازه حاوی پتاسیم بالایی میباشند.

 

مواد غذایی غنی از کلسیم

کلسیم نیز همانند پتاسیم یکی از عناصر اصلی در کاهش فشارخون است  به طوری که کمبود کلسیم موجب بالا رفتن سطح فشار خون در فرد میشود.مواد غذایی غنی از کلسیم مانند شیر،پنیر،ماست،کشک و بطور کلی گروه لبنیات میتواند بسیار مفید باشد.

موادغذایی حاوی منیزیم

محققان دریافته اند مصرف روزانه مکمل های منیزیم میتواند بیماری فشار خون را کاهش دهد بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم مانند بادام هندی،تخمه کدو، بادام زمینی،اسفناج،موز،آووکادو در کنترل بیماری شما میتواند بسیار موثر باشد.

کلام آخر

بیماری فشار خون ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتبد و باید این بیماری را جدی گرفت. برای کنترل کردن فشار خون می توانید در منزل از دستگاه فشار خون استفاده کنید. برای خرید این محصول می توانید به سایت بوژان طب مراجعه کرده و خرید خود را انجام دهید.