تداخل دارویی چیست و چه داروهایی را نباید باهم بخوریم؟
تداخل دارویی باعث میشود که اثر بخشی یک دارو کمتر یا بیشتر شود و البته برخی عوارض‌ها را در پی دارد. در شرایطی ممکن است شما دارویی مصرف کنید؛ ولی متوجه شوید که اثر قابل قبول را به دست نمی‌آورید یا اینکه عوارضی به همراه دارد. به همین دلیل، باید با موضوع تداخلات دارویی آشنا باشید. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بدانید کدامیک از این داروها را نباید با همدیگر مصرف کرد!
تداخل دارویی چیست؟
تداخل دارویی به عنوان یک پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند دارو را به صورت همزمان با هم، با غذا، نوشیدنی و یا بیماری خود مصرف کنید. در این شرایط هرکدام از داروها یک سری تأثیرات ناخواسته ایجاد می‌کنند. در بعضی از مواقع تداخلات دارویی باعث ایجاد خطرات بسیار زیادی روی سلامت انسان میشود.
عوارض ناخواسته که از ترکیب چند دارو به وجود می‌آید باعث میشود بیمار با وضعیت خاصی روبرو گردد. طبق گزارشی که از ایسنا به دست آمده است، زمانی که شما دارویی با تجویز پزشک را با داروی بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید تداخل ایجاد می‌گردد.
تداخلات باعث کاهش اثربخشی برخی از داروهای دیگر میشود که به عنوان مثال قرض ضد بارداری می‌تواند اثر بخشی آنتی بیوتیک را کاهش دهد. نباید اینگونه تصور کنید که تداخلات تنها به داروهای تجویزی منجر میشود، بلکه داروهای بدون نسخه هم می‌توانند تداخل ایجاد کنند.
انواع تداخلات دارویی رایج
گزینه درمانی برای یک بیماری کم نیست. به همین دلیل تداخلات دارویی هم کم نیستد. در ادامه به مهم‌ترین و رایج‌ترین تداخلات دارویی خواهیم پرداخت که شامل:
✅ جینسینگ
جینسینگ اثرات وارفارین را کم می‌کند و استفاده همزمان داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی با جینسینگ مشکلات خواب و سردرد را به وجود می‌آورد.
✅ ویتامین K
میزان ویتامینی که دریافت می‌کنید باید به گونه‌ای باشد که سطح وارفارین را ثابت نگه دارد.
✅ آنتی هیستامین‌ها
برای درمان عطسه و آبریزش بینی آنتی هیستامین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر داروی فشار خون مصرف می‌کنید باید بدانید که با این دارو یعنی آنتی هیستامین کاملاً تداخل دارد.
✅ نوشیدن قهوه
این نوشیدنی پرطرفدار است. اگر از داروهای ضد روان پریشی استفاده می‌کنید، قهوه اثرات این داروها را به شدت کاهش می‌دهد و باعث ضربان قلب میشود.
✅ نوشیدن شیر
شیر با داروهای آنتی بیوتیکی رابطه خوبی ندارد و بدن به سختی آنتی بیوتیک را جذب خواهد کرد.
✅ داروهای وارفارین و سولفا
وارفارین یک داروی ضد انعقاد خون است که از تشکیل لخته خون جلوگیری می‌کند. سولفا هم به عنوان آنتی بیوتیک عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند. زمانی که این دو با یکدیگر تداخل پیدا کنند، وارفارین اثر بخشی بیشتری پیدا می‌کند. اگر وارفارین مصرف می‌کنید نباید آنتی بیوتیک سولفا را هم بخورید. خونریزی فعال، به شکل خونریزی لثه، خونریزی بینی، ادرار رنگی چای، مدفوع سیاه و خون سرفه از عوارض تداخل این دو به شمار می‌آیند.
✅ وارفارین و کینولون ها
وارفارین همان‌طور که گفته شد یک داروی ضد انعقاد خون است. کینولون نیز برای درمان مجاری ادرار و عفونت به کار می رود. سیپروفلوکساسین، نالیدیکسیک اسید و نورفلوکساسین در دسته کینولون جای می‌گیرند. اگر این دو یعنی وارفارین و کینولون ها تداخل دارویی پیدا کنند، متابولیسم کاهش یافته و وارفارین پاکسازی خواهد شد. دراین شرایط است که خونریزی افزایش یافته و عارضه‌ای جدی به وجود می‌آید. علائم خونریزی فعال، به شکل خونریزی لثه، خونریزی بینی، ادرار رنگی چای، مدفوع سیاه و خون سرفه علائم تداخلات این دو هستند.
✅ وارفارین و فنی توئین
وارفارین برای جلوگیری از تشکیل لخته خود مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که فنی توئین ضد تشنج است. اگر این دو را با یکدیگر مصرف کنید، فنی توئین اثر وارفارین را افزایش می‌دهد. عوارضی که این تداخل دارد خونریزی فعال، به شکل خونریزی لثه، خونریزی بینی، ادرار رنگی چای، مدفوع سیاه و خون سرفه است.
✅ وارفارین و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی
وارفارین زمانی که با داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی مورد مصرف قرا بگیرد، خونریزی گوارشی بسیار جدی را به وجود می‌آورد. خونریزی فعال، به شکل خونریزی از لثه، خونریزی بینی، ادرار رنگی چای، مدفوع سیاه و سرفه خونی را باید از عوارض جدی در نظر گرفت.
✅ وارفارین و ماکرولیدها
ماکرولیدها در گروه آنتی بیوتیک قرار دارد که آزیترومایسین، کلاریترومایسین و اریترومایسین جزء این دسته به شمار می‌ایند. تداخل این دو سطح وارفارین را افزایش می‌دهد.عوارضی که می‌توان نام برد علائم خونریزی فعال، به شکل خونریزی از لثه، خونریزی بینی، ادرار رنگی، مدفوع سیاه و سرفه خونی هستند.
✅ تئوفیلین و کینولون ها
کسانی که آسم دارند معمولاً از تئوفیلین استفاده می‌کنند. در صورتی که کینولون جزء آنتی بیوتیک‌ها است. سیپروفلوکساسین، افلوکساسین، نورفلوکساسین و اسپارفلوکساسین جزء آنتی بیوتیک است. زمانی که این دو تداخل داشته باشند کینولون‌ها به مهار متابولیسم تئوفیلین می‌پردازد. در این صورت سطح خون بالا رفته و احتمال تشنج افزایش می‌یابد.
✅ دیگوکسین و وراپامیل
برای درمان نارسایی قلب دیگوکسین مورد مصرف قرار می‌گیرد. وراپامیل هم برای درمان فشار خون معرفی میشود. تداخل این دو به پاکسازی دیگوکسین پرداخته و مسمومیت ایجاد شده و چه بسا ضربان قلب کند شود. درد شکم، افسردگی، کندی نبض و کاهش اشتها از عوارض این تداخل هستند.
✅ دیگوکسین و آمیودارون
آمیودارون برای درمان آریتمی قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تداخل آن با دیگوکسین که برای نارسایی قلبی است، سطح دیگوکسین را افزایش می‌دهد. در این مواقع باید ضربان قلب و نوار قلب را سریعاً کنترل کنید. درد شکم، از دست دادن اشتها، تاری دید، توهم، افسردگی و ضربان قلب کند از عوارض این تداخل به شمار می‌آیند.
✅ مهارکننده‌های آنزیم‌های مبدل آنژیوتانسین (ACE) و اسپیرونولاکتون
برای کنترل فشار خون، نارسایی کلیوی و قلبی از مهارکننده‌های آنزیم‌های مبدل آنژیوتانسین (ACE) باید استفاده کنید. اسپیرونولاکتون ولی زمانی که بیماری‌های گوناگون مایعات اضافه تولید می‌کنند را از بین می‌برد. اسپیرونولاکتون به افزایش سطح پتاسیم خون می‌پردازد در هنگام تداخل دارویی، به همین دلیل این دو نباید با یکدیگر مصرف شوند. ضعف، گیجی و بی حسی لز عوارض این تداخل به حساب می‌آیند.
انواع تداخلات دارویی
تداخل دارویی شامل چند نوع است که شامل:
تداخل دارو با دارو
شما هرچقدر داروی بیشتری را مصرف کنید، احتمال تداخلات دارو با دارو بیشتر خواهد بود. اینکار متأسفانه عملکرد هرکدام از داروها را کم می‌کند و اثربخشی که انتظار دارید را به دست نخواهید آورد. عوارض جزئی یا غیر منتظره آن را هم باید در نظر بگیرید.
تداخل دارو با غذا
روی برخی از داروها نوشته شده که از خوردن فلان نوشیدنی با این دارو خودداری کنید که یعنی این دارو با این غذا یا نوشیدنی قطعاً تداخل دارد. در این مواقع احتمال مسمومیت بسیار بالا خواهد بود. به همین دلیل، توصیه ما این است که ساعت مصرف دارو را با غذا یا نوشیدنی‌های خاص مدیریت کنید. برخی از داروها با معده پر و برخی با معده خالی مصرف می‌شوند که از طریق اطلاعات دارو می‌توان این موضوع را بررسی کرد.
تداخل دارو با بیماری
همیشه در مورد وضعیت بیماری خود در حد سطحی است با پزشک مشورت کنید؛ چراکه ممکن است دارو با بیماری شما تداخل داشته باشد. به عنوان مثال اگر فشار خون دارید نباید از داروهای ضداحتقان خوراکی بدون نسخه مانند سودوافدرین (Sudafed) یا فنیل افرین استفاده کنید.
عوارض مصرف چند قرص باهم چیست؟
تداخل دارویی یک مسئله جدی است که می‌تواند به عوارض جانبی و مشکلات سلامتی منجر شود. همچنین، تاثیرات نامطلوبی ممکن است در نتیجه مصرف همزمان چندین دارو به وجود بیاید. مهم ترین عوارض مصرف چند قرص باهم این است که آن دارو دیگر اثر بخشی خود را نداشته و نه تنها به بهبودی شما کمکی نمی کند بلکه ممکن است مشکلات جدی تری برای شما به وجود بیاورد. حتی در بعضی موارد دیده شده است که مصرف بیرویه چند قرص با همدیگر، زوال عقل را به همراه داشته است. اطمینان از مطالعه و رعایت دقیق دستورات پزشک و داروساز برای مصرف داروها، اطمینان از عدم تداخل آنها و اعلام همه داروهایی که مصرف می‌کنید به پزشک، می‌تواند در پیشگیری از تداخلات دارویی و حفظ سلامت شما موثر باشد.
علائم تداخل دارویی چیست؟
علائم تداخل های دارویی متنوع هستند و بستگی به نوع داروها و شیوه مصرف آنها دارند. در صورت وقوع تداخل های دارویی، ممکن است یکی از موارد زیر را تجربه کنید:
- ظهور عوارض جانبی بیشتر نسبت به استفاده از یک دارو
- کاهش یا عدم اثربخشی داروی مورد استفاده
در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید، وضعیت خود را شرح دهید و داروهایی که مصرف می‌کنید را اعلام کنید تا پزشک بتواند بهترین راهکارها را پیشنهاد دهد.
روش های پیشگیری از تداخلات دارویی
برای اینکه از تداخل دارویی بتوانید جلوگیری کنید حتماً در مور داروهایی که چند هفته گذشته مصرف کرده یا در حال مصرف هستید، پزشک خود را مطلع کنید. بروشور اطلاعات دارو را حتماً مطالعه کنید و نادیده نگیرید. اگر قرار است وضعیت داروهای خود را تغییر دهید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از یک داروخانه مشخص داروهایی بدون نسخه و نسخه دار خود تهیه کنید، پزشک داروخانه در این مورد می‌تواند به شما کمک کند.
سخن پایانی
در مورد ماهیت و انواع تداخل دارویی با شما صحبت کردیم. تداخلات دارویی را اگر جدی نگیرید با مشکلات سلامتی بسیار جدی روبرو خواهید شد. شما داروهای تجویزی و بدون نسخه خود را امروزه می‌توانید به صورت آنلاین هم تهیه کنید. در این بین، بوژان طب در زمینه‌ی ارتوپدی، سلامت خانگی، توانبخشی و… نیز فعالیت می‌کند و شما محصولات خود را از این فروشگاه می‌توانید با قیمت مناسب خریداری کنید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.