نبوالیزر چیست ؟

آشنایی با کاربرد دستگاه نبولایزر

نبولایزر دستگاهی است که برای افراد مبتلا به آسم تجویز می شود. این دستگاه به عنوان یک روش درمانی برای مشکلات تنفسی و تامین اکسیژن مورد نیاز بافت ها و همچنین دفع دی اکسید کربن از بدن توسط ریه ها را استفاده می شود. ریه ها وظیفه ی تامین اکسیژن و دفع دی اکسید کربن از طریق تنفس را دارند که در بیماری آسم این اندام دچار اختلال می گردد و نمی تواند کار خود را به درستی انجام دهد درنتیجه فرد مبتلا به آسم برای نفس نیاز به یک دستگاه کمکی دارد که نبولایزر نامیده می شود. افرادی که ریه ها و دستگاه تنفسی آن در اثر بیماری هایی نظیر آسم، برونشیت مزمن، فیبروز سیستیک و آمفیزم و سایر بیماری های مربوط به دستگاه تنفسی، دچار آسیب و اختلال شده است، در تنفس مشکلات متعددی را تجربه می کند و با سختی و تنگی نفس روبرو هستند. از این رو مجبور به استفاده از دارو های متعدد تنفسی هستند. دستگاه نبولایزر در واقع کار دارورسانی به بافت ریه و دستگاه تنفسی را انجام می دهد تا تنفس راحت تر صورت گیرد.

 

نبولایزر چیست

همانطور که اشاره دستگاه نبولایزر در واقع وظیفه دارورسانی به بافت ریه دارد. این دستگاه با استفاده از ذرات بسیار ریز آب و هوا دارو را به ریه و دستگاه تنفسی می رساند. دارو با استفاده از این دستگاه و از طریق استنشاق مستقیما به ریه ها می رسد. در بعضی از بیماری تنفسی مثل برونشیت تزریق وریدی دارو تاثیر زیادی بر روی ریه ها نداشته و جذب آن در در بافت دستگاه تنفسی کم است. اما استفاده از نبولایزر می تواند مستقیما دارو را به ریه برساند و در واقع انتقال دارو با استفاده از این دستگاه به صورت هدفمندانه صورت می گیرد که این کار تاثیر بسزایی در بهبود و کنترل بیماری دارد. یکی دیگر از کارهایی که با استفاده از این دستگاه می توان انجام داد ایجاد رطوبت در فضای تنفسی و اتاق بیمار است. تنفس هوای خشک برای بیمارانی که دارای مشکلات ریوی هستند می تواند مشکل باشد و کارایی ریه را کاهش دهد در نتیجه بالا بودن رطوبت هوای تنفسی می تواند به تنفس بهتر این بیماران کمک کند که این کار با دستگاه نبولایزر امکان پذیر است.

مشخصات دستگاه

دستگاه نبولایزر در دو سایز مختلف که هر دو نیز کوچک هستند، طراحی و ساخته شده است. این دستگاه شامل یک محفظه کوچک برای نگهداری داروی محلول، یک کمپرسور که هوای مرطوب حاوی ذرات دارو را از طریق لوله هایی به ماسک منتقل می کند و همچنین ماسک که از طریق آن هوای مرطوب وارد بینی می گردد، می باشد. این دستگاه دارای انواع مختلفی می باشد که در زیر به بررسی هر کدام می پردازیم :

1_ پنوماتیک : در این مدل از دستگاه نبولایزر، ذرات آب تحت یک پمپ فشار به ذرات ریز تبدیل می شوند و وارد یک لوله باریک می شوند. محلول حاوی دارو نیز توسط یک لوله دیگر به قسمت انتهایی نبولایزر منتقل می شود  در این حالت ذرات ریز آب و اکسیژن با محلول دارو ترکیب شده و از طریق ماسک و استنشاق به بیمار می رسد.

2_ مدل مش کپ : این مدل از دستگاه نبولایزر دارای سایز کوچک و قابل حمل بوده و به جای متصل شدن بع پریز برق با باتری نیز کار می کند و به دارای طرفداران بسیاری است. اساس کار این مدل نیز مانند مورد قبلی است اما با این تفاوت که در این مدل به جای استفاده از پمپ فشار برای ریز کردن ذرات آب، از یک صفحه با سوراخ های بسیار ریز استفاده می شود. این دستگاه به دلیل نداشتن مخزن سبک و قابل حمل بوده و بیمار می تواند در هر مکانی از آن استفاده کند.

3_ اولتراسونیک : در این مدل از دستگاه نبولایزر اندازه ذرات آب کنترل شده و بسیار ریز در حد میکرون می باشد. در این دستگاه با استفاده از تکنولوژی اولتراسونیک ( امواج فراصوت ) ذرات آب تا حد میکرون ریز شده و کارایی دستگاه در تحویل دارو به بافت های خاص ریوی را افزایش می دهد.

روش استفاده از دستگاه نبولایزر

روش استفاده از این دستگاه توسط پزشک برای افراد بیمار شرح  داده می شود. گرچه مطالعه دفترچه راهنما دستگاه می تواند بسیار کمک کننده باشد اما اینکه هر چند وقت یکبار از دستگاه نبولایزر استفاده شود توسط پزشک تجویز می گردد. در حالت کلی استفاده از دستگاه نبولایزر دارای اصول خاصی می باشد در زیر به آنها اشاره شده است :

  • دستگاه را روی یک سطح صاف قرار دهید که اتصال آن به پریز برق بی خطر و راحت باشد و همچنین ریختن دارو در محفظه با مشکل مواجه نگردد.
  • قبل از استفاده از دستگاه آن را کاملا بشویید و تمیز کنید.
  • دارو خود را ترکیب کنید یا دارو از قبل ترکیب شده را درون محفظه دستگاه بریزید.
  • لوله های هدایت کننده دارو و آب را به کمپرسور وصل کنید
  • گیره یا ماسک را به لوله ها متصل کنید
  • دستگاه را روشن کنید تا ذرات ریز آب و اکسیژن تولید شود.
  • ماسک را روی دهان و بینی خود قرار دهید به نحوی که کل راه های تنفسی را بپوشاند.
  • به آهستگی دم و بازدم کنید تا دارو استنشاق شود. مدت زمان تقریبا 15 دقیقه است.
  • در طول استفاده از دستگاه آن را جابجا نکنید.

طرز کار دستگاه نبولایزر

در این دستگاه محلول مایع با استفاده از فشار به ذرات ریز غبار مانندی تبدیل می شود که جذب و تنفس آن را آسان و کارآمد کرده است. این دستگاه نسبت به داروهایی که از طریق افشانه ها به داخل دهان یا بینی اسپری میشوند بسیار کارآمد تر است زیرا در دستگاه نبولایزر مواد دارویی در یک غباری از ذرات اکسیژن و آب ترکیب می شوند و بدین صورت جذب آنها بسیار عمیق تر و بیشتر صورت می گیرد. همچنین در هنگام استفاده از این دستگاه مدت زمان بین حملات تنفسی بیشتر شده در حالی که در استفاده از اسپری ها تعداد حملات بیشتر و مدت زمان بین حملات نیز کوتاه تر می باشد. داروهاییی که از طریق این دستگاه مصرف میشوند شامل این موارد است : آلبوترول ، ایپراتروپیوم ، بودزوناید ، فورموترول. دوز مصرفی این دارو در هر بار استنشاق توسط دکتر تجویز می گردد. داروها ممکن از قبل آماده شده و به صورت محلول باشند یا ممکن است خود بیمار قبل از مصرف باید آنها را آماده کند و به حالت محلول درآورد.

استفاده از دستگاه نبولایزر برای درمان آسم

درمان آسم معمولا توسط داروهایی که از طریق اسپری و افشانه مصرف می شوند، صورت می گیرد. این داروها که معمولا سایز کوچک و جیبی دارند برای کودکان و افرادی که آسم خفیف دارند استفاده میشود. کودکان به دلیل پیچیده بودن دستگاه ممکن است نتوانند از آن استفاده کنند. این دستگاه برای افراد بزرگسالی که دارای آسم شدید هستند بسیار کاربردی است. بزرگسالان می توانند از نوع خانگی آن که به برق متصل می شود استفاده کنند و همچنین نوع کوچکتر آن   که با باتری کار می کند برای استفاده  در مکان های خارج از خانه مناسب می باشد.

نحوه نگهداری و تمیزکردن دستگاه

مهم ترین کاری که برای نگهداری از دستگاه باید به آن توجه کرد، شستشو کامل و ضد عفونی کردن دستگاه بعد از هربار مصرف است. از آنجا که این دستگاه ذرات ریز تولید کرده و قادر به جذب توسط دستگاه تنفسی هستند، وجود هر گونه آلودگی و میکروب در دستگاه می تواند به ریه ها منتقل شده و وضع بیمار را بدتر کند. معمولا روش ضد عفونی کردن دستگاه با مواد مختلف در دفترچه راهنما ذکر شده است. با مطالعه دفترچه راهنما اطلاعات لازم در این مورد را کسب کنید. لوله های دستگاه به دلیل اینکه ممکن است به خوبی تمیز و ضد عفونی نشوند باید هر چند مدت یکبار تعویض گردند و لوله های جدید و تمیز جایگزین آن شود تا از بروز هرگونه عفونت باکتریایی جلوگیری شود. مدت زمان تعویض لوله ها نیز توسط شرکت سازنده و در دفترچه راهنما تعیین گردیده است.

نظافت روزانه دستگاه نبولایزر

برای نظافت از دستگاه نبولایزر ماسک آن را جدا کرده و با صابون بشویید. این کار باعث میشود که تمام آلودگی و میکروب های تنفسی از بین روند. سپس آن را خشک کرده  و به دستگاه نبولایزر وصل کنید. با روشن کردن دستگاه جریان هوا تازه درون ماسک جریان پیدا کرده و آن را برای استفاده مجدد مناسب می کند.

ضدعفونی کردن اجزا دستگاه نبولایزر

محفظه دارو، لوله ها و قطعات دستگاه را جدا کرده و درون محلول ضدعفونی که توسط پزشک تجویز و یا سرکه سفید و آب داغ قرار دهید و اجازه دهید که تا یک ساعت در محلول بمانند. با این کار تمام آلودگی ها و میکروب هایی که در نقاط داخلی قطعات نیز نفوذ کرده اند  از بین می روند. سپس قطعات را شسته و خشک کنید و به دستگاه متصل کنید و اجازه دهید در معرض هوا تازه قرار گیرند. اگر برای تمیز و ضد عفونی کردن دستگاه نبولایزر دچار مشکل شدید می توانید با افرادی که در داروخانه ها حضور دارند مشورت کنید تا از صحت و درستی تمیز کردن وسیله مطمئن شوید.

مزایا استفاده از دستگاه

این دستگاه دارای مزایایی نسبت به استفاده از اسپری می باشد که عبارت اند از :

1_ استفاده از دستگاه نبولایزر هنگامی دچار حمله شدید می شوید می تواند بسیار کارآمد باشد. زیرا در این هنگام نفس کشیدن مشکل است و فرد می تواند با یک  نفس عمیق و مصرف دارو توسط نبولایزر حمله تنفسی را بهبود بخشد.

2_ با استفاده از این دستگاه دارو به یک عضو واحد از بدن می رسد و از هدر رفتن در سایر بافت ها و اندام هاجلوگیری می شود.

3_ برای کودکان نیز قابل استفاده است.

4_ در حملات حاد وجود این دستگاه می تواند تا رسیدن اورژانس بسیار موثر و مفید باشد.

5_ یک جایگزین مناسب برای اسپری در افرادی که کهولت سن دارند، می باشد.

6_ بیشتر از اسپری در تسکین درد و کنترل حملات تنفسی مفید است.

معایب دستگاه

1_ جا به جایی آن  به سادگی اسپری ها نیست

2_ نیازمند به پریز برق هستند.

3_ زمان تحویل دارو گرچه عمیق تر است ولی زمان آن در مقایسه با اسپری ها نیز بیشتر است.

4_ احتمال وجود عفونت میکروبی در صورت عدم تمیز کردن صحیح

5_  نیازمند دقت در استفاده درست از ماسک جهت هدر نرفتن بخار و غبار حاوی دارو

اطلاعات بیشتر در مورد دستگاه نبولایزر

در مورد استفاده از این دستگاه باید با پزشک مشورت کنید و با تجویز وی از آن استفاده کنید. این دستگاه به روش درمانی موثر و کارآمد در درمان و کنترل بیماری آسم می باشد. اما به دلایلی نیز بعضی افراد استفاده از اسپری را ترجیح میدهند. مثلا این دستگاه سر و صدای زیادی ایجاد می کند و زمان مصرف دارو نیز طولانی است. در حالی که اسپری سر و صدایی ندارد و استفاده از آن  کمتر از یک دقیقه طول می کشد. همچنین نیاز به اتصال به برق نیز از دیگر نقاط ضعف این دستگاه در  مقایسه با اسپری است. اما نکته اساسی و مهم در مورد استفاده از دستگاه نبولایزر اینست که این دستگاه می تواند جایگزین بسیار مناسبی هنگام حملات شدید و تا رسیدن اورژانس باشد. از اینرو افرادی که دارای آسم شدید و حملات سنگین هستند می توانند با استفاده از این دستگاه در خانه تا رسیدن کمک های اورژانس از هرگونه اتفاق احتمالی جلوگیری کنند.

sourcea
ارسال دیدگاه