عوارض نگه داشتن ادرار و تاثیرات آن بر سلامت افراد

عوارض نگه داشتن ادرار چیست؟ نگه داشتن ادرار به مدت طولانی عوارض بسیاری برای افراد به دنبال دارد. افراد باید سعی کنند در صورت احساس نیاز به ادرار در زمان مناسب به تخلیه بپردازند. کودکان به‌علت اینکه مثانه کوچکتری دارند احساس نیاز به ادرار کردن در آنها نسبت به بزرگسالان بیشتر است. بهتر است بزرگسالان هر سه ساعت ادرار خود را تخلیه کنند اگرچه گاهی به‌دلیل شرایطی که در آن قرار داریم این امکان وجود ندارد. ما در بوژان طب قصد داریم به بررسی پیامدهای بدی که به دنبال نگه داشتن ادرار در افراد به وجود می‌آید بپردازیم؛ پس در ادامه همراه ما باشید.‌

عوارض نگه داشتن ادرار به مدت طولانی

عوارض نگه داشتن ادرار به یک یا دو مورد خلاصه نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند عوارض متعددی داشته باشد که عبارتند از:

• عفونت معده و درد شکم
• بی اختیاری ادرار
• سنگ کلیه
• بزرگ شدن مثانه
• دردهای طولانی و اسپاسم عضلانی
• ضعیف شدن عضلات کف لگن
• پارگی مثانه
• رفلاکس ادرار
• عفونت های مجاری ادرار
• افزایش خطر عفونت کلیه
• پریشانی ذهن
• کیست کلیه

که در ادامه به بررسی هر کدام از این موارد می پردازیم:

 

 

➕ عفونت معده و درد شکم

اگر ادرار را به مدت طولانی نگه دارید زیر شکم احساس درد می‌کنید؛ همچنین احتمال ابتلا به عفونت معده زیاد می‌شود‌. چرا که وقتی ادرار تخلیه نشود میکروب‌هایی که در ادرار وجود دارد خارج نمی‌شود و معده فرد دچار عفونت می‌شود‌.

➕ بی اختیاری ادرار

وقتی ادرار در مثانه باقی بماند و مثانه پر شود، در انتهای مثانه که دریچه وجود دارد و همیشه مسدود است و تنها در زمان تخلیه ادرار باز می شود، با ارسال پیام‌هایی به مغز  خبر می‌دهد که مثانه پر است. با رسیدن این پیام فرد احساس می‌کند که نیاز به ادرار کردن دارد. وقتی به این پیام توجه نشود در عملکرد دریچه اختلال پیش می‌آید و برای اوقاتی که نیازی به باز شدن دریچه نیست باز شده و بی‌اختیاری ادرار رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انواع برانکارد

➕ ایجاد سنگ کلیه

اگر ادرار را به مدت طولانی نگه دارید و تخلیه نکنید کلیه آسیب می‌بیند و دچار سنگ کلیه و درد شدید در پهلو می‌شوید. زیرا در ادرار، مواد معدنی و املاحی وجود دارد که اگر تخلیه نشود با گذر زمان تبدیل به کریستال شده که این کریستال‌ها سبب بروز سنگ کلیه می‌شوند.

➕ بزرگ شدن مثانه

درصورتی‌که از دسته افرادی محسوب می‌شوید که دیر به دیر دستشویی می‌روید و ادرار را نگه می‌دارید در واقع مثانه مجبور به نگهداری ادرار به مدت طولانی است.‌ اگر به مدت طولانی ادرار نگه داشته شود ریسک بازتر و گشادتر شدن مثانه وجود دارد. در صورتی‌که اندازه مثانه بیش از حد بزرگ شود شما دیگر احساس نمی‌کنید که به دفع ادرار نیاز دارید. در نتیجه با ماندن طولانی ادرار در داخل مثانه به این عضو صدمه وارد می‌شود.

 

 

➕ دردهای طولانی و اسپاسم عضلانی

آنهایی که عادت دارند ادرار را نگه دارند به مرور زمان دردهای طولانی و اسپاسم عضلانی را تجربه خواهند کرد. به این ترتیب که با پر شدن مثانه و خالی نشدن آن، عضلات قسمت پایین شکم که به مثانه نزدیک هستند به شدت خم شده و اسپاسم عضلانی رخ می‌دهد. این مشکل به‌سرعت از بین نمی‌رود و ممکن است بهبودی آن به چند روز زمان نیاز داشته باشد.

➕ ضعیف شدن عضلات کف لگن

طراحی عضلات کف لگن به‌گونه‌ای است که در دفع یا نگه داشتن ادرار موثر است. درصورت کار کشیدن بیش از اندازه از این عضله‌ها، این عضلات دچار مشکل شده و عملکرد آنها ضعیف می‌شود. با انجام ورزش‌هایی مانند تمرینات کگل می‌توان این عضلات را تقویت و عضلات از بین رفته را ترمیم کرده و مانع از نشت ادرار شد.

بیشتر بخوانید: استفاده از دستگاه بخور به چه کسانی توصیه می شود؟

➕ پارگی مثانه

از جمله عوارض نگه داشتن ادرار می‌توان به پارگی مثانه اشاره کرد. اگر مثانه شما بیش از اندازه پر شود احتمال پارگی آن وجود دارد. البته احتمال به وجود آمدن این عارضه نادر است ولی اگر رخ دهد بسیار خطرناک بوده و لازم است به‌صورت اورژانسی درمان شوید.

➕ رفلاکس ادرار

در مواردی که ادرار به مدت طولانی نگه داشته شود ممکن است ادرار از مثانه به کلیه‌ها برگردد. به این پدیده رفلاکس ادرار یا برگشت ادرار می‌گویند که در دو نوع اولیه و ثانویه دیده می‌شود. در آن، بافت کلیه تخریب شده و سبب افزایش احتمال نارسایی کلیه می‌شود.

➕ عفونت‌های مجاری ادرار (UTI)

وقتی ادرار به‌موقع دفع نشود، امکان رشد و تکثیر باکتری‌ها در محیط  فراهم می‌شود. بنابراین این مورد را  پشت گوش نیندازید و نگذارید ادرار به مدت طولانی در مثانه باقی بماند؛ چرا که از عوارض دیر رفتن به دستشویی این است که ممکن است مجاری ادراری دچار عفونت شود. از علائم عفونت مجاری ادراری یا UTI می‌توان به سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار و درد در ناحیه زیر شکم اشاره کرد.

 

 

➕ افزایش خطر عفونت کلیه

گاهی عفونت‌های مثانه که بخاطر نگه داشتن ادرار به‌وجود می‌ایند به کلیه‌ها هم سرایت می‌کنند و سبب عفونت کلیه (پیلونفریت) می‌شود. از علائم آن می‌توان حالت تهوع، تب، لرز و درد پهلو را نام برد.

➕ پریشانی ذهن

‎یکی دیگر از عوارض نگه داشتن ادرار پریشانی ذهن است. به این ترتیب که اگر ادرار در مثانه بماند به همان اندازه‌ای که مصرف الکل یا بی‌خوابی شدید سبب آشفتگی ذهن می‌شود در آشفته شدن ذهن موثر هستند و سبب اختلال در قدرت تمرکز فرد می‌شوند. تا زمانی‌که مثانه پر نباشد توان ذهنی شما، حالت عادی و طبیعی دارد؛ اما هنگامی‌که  ادرار را نگه دارید، ذهن شما به اندازه ذهن یک فرد الکلی یا کسی که بی‌خوابی دارد پریشان می شود. به همین دلیل اگر در حین رانندگی نیاز به دفع ادرار دارید و به‌موقع تخلیه نکنید، احتمال خطر تصادف بالا می‌رود.

بیشتر بخوانید: زخم پای دیابتی چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟

➕ کیست کلیه

‎یکی دیگر از عوارض دیر ادرار کردن، کیست کلیه است. این کیست، کیسه‌ای گرد است که پر از مایع می‌شود و در کلیه‌ها رشد می‌کنند. معمولا این مشکل بیشتر برای زنان پیش می‌آید.

روش هایی برای ترک عادت نگه داشتن ادرار

اگر شما هم فردی هستید که عادت دارید ادرار را نگه دارید لازم است این عادت را ترک کنید. روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید این عادت را ترک کنید تا از عوارض نگه داشتن ادرار در امان بمانید که عبارتند از:

✅ زمان‌ بندی منظم برای تخلیه ادرار داشته باشید.

یکی از روش‌ها این است که حتی اگر احساس نمی‌کنید به دفع ادرار نیاز دارید هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار برای تخلیه ادرار به سرویس بهداشتی بروید. این کار سبب می‌شود جلوی تجمع بیش از اندازه ادرار در مثانه گرفته شود.

✅ آب کافی مصرف کنید

نوشیدن آب کافی سبب می‌شود ادرار رقیق‌تر شده و آسان‌تر  تخلیه شود؛ اما از آشامیدن آب و مایعات قبل از خواب یا زمانی که شرایط رفتن به دستشویی را ندارید بپرهیزید.

 

 

✅ توجه به پیغام‌ های بدن را از یاد نبرید

بعد از احساس نیاز به تخلیه ادرار به سرویس بروید. این کار سبب می‌شود به پیغام‌های بدن توجه کنید و جلوی نگه داشتن ادرار و درد کلیه را بگیرید.

✅ استرس خود را مدیریت کنید

استرس ممکن است شما را از توجه به نیازهای بدن خود غافل کند. بنابراین از تمرین‌‌هایی مانند مدیتیشن یا مراقبه یا نفس‌عمیق که از تکنیک‌های افزایش آرامش محسوب می‌شوند استفاده کنید تا استرس شما کاهش یابد و به سلامت خود بیشتر توجه کنید.

✅ با پزشک مشورت کنید

اگر نگه داشتن ادرار به‌عنوان عادتی است که به‌علت اضطراب یا مسائل روانی به وجود آمده باشد توصیه می‌کنیم با پزشک یا مشاور صحبت کنید تا در اصلاح آن به شما کمک کند.  با رعایت مواردی که ذکر کردیم می‌توانید مانع از ابتلا به بیماری‌های کلیوی و ادراری شوید و به افزایش سطح سلامت بدن خود کمک کنید.

بیشتر بخوانید: بیماری فشار خون چیست؟

سخن پایانی

برخی از افراد به‌علت مشغله زیاد یا به‌علت کار کردن در بیرون و نداشتن دسترسی به سرویس بهداشتی دیر به دیر ادرار خود را تخلیه می‌کنند. غافل از اینکه این کار عوارض زیادی به همراه دارد. نگه داشتن ادرار به مدت طولانی، عملکرد طبیعی مثانه و مجاری ادراری را با اختلال مواجه می‌کند‌. ما سعی کردیم از عوارض نگه داشتن ادرار که شامل بی‌اختیاری ادرار، رفلاکس ادرار، سنگ کلیه، پارگی مثانه و … می‌شود صحبت کنیم. اگر شما هم این عادت را دارید برای حفظ سلامت خود آن را ترک کنید.

❓ سوالات متداول

•  اگر ادرار به موقع تخلیه نشود و مواد معدنی آن تبدیل به کریستال شود چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر ادرار به موقع تخلیه نشود و مواد معدنی آن تبدیل به کریستال شود سنگ کلیه بروز می‌کند.

• علائم عفونت ادراری چیست؟

از علایم آن می‌توان به سوزش در زمان ادرار کردن، تکرر ادرار و درد زیر شکم اشاره کرد.

•  برای ترک عادت دیر ادرار کردن از چه روش‌هایی می‌توان استفاده کرد؟

برای ترک عادت نگه داشتن ادرار می‌توان از روش‌های نوشیدن آب کافی، مدیریت استرس، تخلیه ادرار طبق زمانبندی مناسب، توجه به پیغام‌های بدن و مشورت با پزشک کمک گرفت.